Fundusz Żubra zachęca do polubienia nietoperzy

17 listopada, 2021

W skomplikowanym układzie powiązań między gatunkami istnieje kilka grup zwierząt, które mają szczególne znaczenie dla ludzkości. Są to między innymi zapylacze (w tym pszczoły), plankton, duże ssaki i… nietoperze. Dlatego Fundusz Żubra rozpoczyna projekt, którego celem jest wsparcie badań i ochrony nietoperzy, ale również obalenie fałszywych mitów o nich i ocieplenie wizerunku tych wyjątkowych zwierząt.

Już samo słowo „nietoperz” kryje pewną tajemnicę. Nazwa prawdopodobnie ma związek  z prasłowiańskim określeniem „nie-ptak”. Otaczająca je aura tajemniczości sprawia, że różne kultury nadają im różną symbolikę. Najciekawsza pochodzi ze starożytnych Chin. Nietoperze utożsamiane były tam ze szczęściem, a słowa oznaczające oba pojęcia brzmiały identycznie. I rzeczywiście można powiedzieć, że obecność nietoperzy to szczęście dla wielu ekosystemów lądowych.

Sekrety długowieczności i wielka żarłoczność

Nietoperze to jedyne ssaki, które potrafią aktywnie latać. Większość gatunków żywi się owadami, a w strefie klimatu tropikalnego również owocami czy nektarem. Te owadożerne nietoperze odgrywają bardzo ważną rolę w rolnictwie, żywiąc się między innymi owadami, będącymi szkodnikami upraw. Potencjalnie mogą obniżać ryzyko plag owadów, są więc sprzymierzeńcami wszystkich, którzy cenią sobie czas spędzany na powietrzu. Wystarczy sobie wyobrazić, że kolonia 100 nietoperzy, w ciągu swojego życia, może zjeść aż 3,5 tony owadów.

Niesamowitą cechą nietoperzy jest ich długowieczność. Osobniki niektórych gatunków dożywają nawet do 41 lat. Inne ssaki o podobnych rozmiarach żyją zaledwie rok lub dwa. Według naukowców sekret długowieczności leży w wyjątkowym mechanizmie naprawy DNA i systemie odporności. Kto wie, być może w przyszłości wiedza na ten temat pozwoli na lepsze radzenie sobie z ludzkimi chorobami.

Mistrzowie echolokacji i wielkie śpiochy

Nietoperze do orientacji w zupełnych ciemnościach wykorzystują echolokację. Wydawane dźwięki odbijają się od przeszkód i na tej podstawie budują w mózgu „obraz” otoczenia. Można powiedzieć, że nietoperze używają echolokacji tak, jak my używamy zmysłu wzroku, czyli „widzą” za pomocą dźwięku. Korzystając z tej wiedzy, naukowcy rozwijają technologie, które mogą pomóc niewidomym w lokalizowaniu i rozpoznawaniu przeszkód.

Kolejną fascynującą cechą nietoperzy strefy umiarkowanej jest zdolność do hibernacji, czyli umiejętność polegająca na znacznym obniżeniu temperatury ciała i spowolnieniu procesów życiowych. Nietoperze zapadają w hibernację zimą, kiedy są trudne warunki pogodowe i nie ma dostępu do pokarmu. Dzięki hibernacji zwierzęta ograniczają zużycie energii i mogą przeżyć kilka miesięcy bez przyjmowania pokarmu. Nietoperze najczęściej zimują w jaskiniach, piwnicach, ziemiankach, bunkrach i innych miejscach, w których panują niskie i stabilne temperatury oraz odpowiednia wilgotność.

Stajemy na głowie dla nietoperzy

Ze względu na nieocenioną rolę nietoperzy w naszym ekosystemie Fundusz Żubra postanowił wesprzeć polskich naukowców z Instytutu Biologii Ssaków PAN, dostarczając sprzęt i infrastrukturę potrzebną do badań i monitorowania aktywności nietoperzy oraz sfinansować powstanie ok. 175 budek dla nietoperzy i trzech kilkumetrowych wież, które będą mogły być wykorzystywane przez nietoperze do rozrodu w okresie lata. Osoby, które zechcą samodzielnie wykonać taką budkę, mogą skorzystać z instrukcji zamieszczonej na stronie. 

Fundusz Żubra patronuje także akcji influencerów zainteresowanych działaniem na rzecz ochrony nietoperzy. Swoje unikalne, autorskie materiały, które będą zapisem nietoperzowej wyprawy i spotkań z wybitnymi chiropterologami, przygotują Make Life Harder, Suchar Codzienny, Eko. Paulina Górska, Donald.pl oraz kanał 5 sposób na. Tych, którzy chcieliby lepiej zrozumieć fenomen nietoperzy, zapraszamy do wysłuchania podcastów zrealizowanych przez portal Mikrowyprawy, w których o nietoperzach opowiadają ci, którzy wiedzą o nich najwięcej – naukowcy z Instytutu Biologii Ssaków PAN, Ireneusz Ruczyński i Marcin Zegarek.

Misją marki Żubr Kompanii Piwowarskiej jest wspieranie działań na rzecz ochrony polskiej przyrody. W tym celu marka utworzyła Fundusz Żubra, którego zadaniem jest ratowanie  zasobów świata roślin i zwierząt oraz prowadzenie akcji edukacyjnych na temat środowiska naturalnego. Fundusz Żubra bierze pod opiekę wszystkie gatunki nietoperzy występujące na terenie Polski i zachęca do ich polubienia.